Korzyści z wprowadzania jogi do szkół i przedszkoli

Wprowadzenie zajęć z elementami jogi, oddechu i ważności dla dzieci w szkołach i przedszkolach to bardzo ważny krok ku zmianie edukacyjnej. W Hiszpanii, Stanach Zjednoczonych czy Francji, joga jako zajęcia dodatkowe, (a nawet obowiązkowe jak w Nepalu) zyskuje coraz większa popularność. Nauczyciele w Belgi przechodzą szkolenia z mindfullness, a i w polskich szkołach i przedszkolach powoli joga zaczyna się pojawiać w ramach zajęć dodatkowych. Pytanie brzmi dlaczego? Moda? A może rzeczywista potrzeba? Odpowiedź jest prosta: stres, brak koncentracji i czasu.

W dzisiejszych czasach nie tylko dorośli odczuwają stres i negatywne jego aspekty. Niestety, nasze dzieci także codziennie poddawane są sytuacjom stresowym. Zauważmy, że w szkole, a nawet w przedszkolu, istnieje silny nacisk na wyższe wyniki w testach a programy wychowania artystycznego i fizycznego są usuwane z planów lekcji. Harmonogram dnia jest tak napięty, że dzieci nie mają przestrzeni na swobodną zabawę a nawet na odpoczynek. Przemęczone dzieci mają problemu ze skupieniem uwagi i koncentracją co staje się często przyczyna problemów w szkole czy w przedszkolu. Często słyszymy, że dzieci nie potrafią usiedzieć na miejscu, skupić się na zdaniu czy zapamiętać co mają zrobić. W wyniku czego nie wykorzystują w pełni swojego potencjału. Kiedyś dzieci owszem, także doświadczały stresu, jednak były w stanie go zredukować poprzez ruch. Dziś niestety dzieci spędzają większość czasu w pozycji siedzącej (w ławkach, samochodach jak i w domu przed TV, komputerem czy telefonem).

Joga daje dzieciom możliwość radzenia sobie ze stresem i emocjami za pomocą ćwiczeń gimnastycznych opartych na jodze (asanach), ćwiczeń oddechowych i ćwiczeniu ważności.

Korzyści z wprowadzania jogi do szkół i przedszkoli

Etap przedszkolny i wczesnoszkolny to czas, w którym warto zacząć uczyć dzieci, w jaki sposób mogą pogłębiać samoświadomość. Jak regulować poziom stresu i zarządzać swoimi zasobami ( jak energia, czas, motywacja, zaangażowanie, wiedza, umiejętności). O tym, jak niezbędne są zmiany w edukacji i holistyczne podejście do dzieci, mówią nie tylko neurodydaktycy, psycholodzy ale także sami pedagodzy. Początkiem tego procesu może być włączenie jogi i ćwiczeń z uważności do codzienności szkolnej.

Okres egzaminów i wytężonej nauki

Czas testów kompetencji, egzaminów czy matur to czas trudny nie tylko dla rodziców, nauczycieli ale także dla dzieci. Już nawet najmłodsze dzieci doświadczają stresu i niepokoju w tym czasie. Wprowadzając zajęcia jogi i uważności możemy pomóc im w prawidłowym i skutecznym wykonywaniu obowiązków szkolnych.

W jaki sposób możemy wykorzystać narzędzia jogi?

Regularna praktyka jogi i uważności pomaga złagodzić niepokój oraz pomóc dziecku osiągnąć i utrzymać optymalny poziom skupienia w nauce poprzez poprawę koncentracji. Wykonywanie poszczególnych pozycji (asan) powoduje, że poziom koncentracji wzrasta. Dzieci skupione są na poprawnym wykonaniu ćwiczenia. Poniżej przedstawiam 4 pozycje jogi, które wspierają proces koncentracji oraz łagodzą stres przed egzaminami.

pozycja psa z głową go dołu
pozycja drzewa
pozycja góry
pozycja orła

Podczas wytężonej nauki, joga świetnie sprawdza się jako przerwa na ruch, odpoczynek. Ważne jest aby nauczyć dzieci, że regularne przerwy podczas nauki są im niezbędne w procesie prawidłowego przyswajania materiału. Skłony do przodu pomagają wyciszyć się układowi nerwowemu, pozycja psa głową do dołu pomaga w procesie myślowym, wszelkie pozycję ze skrętami tułowia pomagają rozruszać sztywne ciało spowodowane długim siedzeniem.

W jaki sposób możemy wykorzystać moc oddechu?

Sposób w jaki oddychamy pokazuje nasz stan emocjonalny. W sytuacjach stresujących oddychamy szybko i płytko, gdy czujemy gniew często wstrzymujemy oddech. Natomiast w stanie relaksu oddech jest spokojny i rytmiczny. W sezonie wzmożonych egzaminów prawidłowe oddychanie może okazać się najlepszym sposobem na uspokojenie nerwów i skupienie umysłu.
Powolny, spokojny oddech spowalnia tętno, obniża ciśnienie krwi, oczyszcza umysł i rozluźnia mięśnie. Regularnie ćwicząc głębokie oddychanie dzieci mogą nauczyć się jak się odprężyć i wyciszyć w sytuacjach stresujących.

Joga w edukacji szkolnej i przedszkolnej

Zajęcia z jogi dla dzieci prowadzone są w formie gier i zabaw, ponieważ to właśnie przez zabawę dzieci odkrywają świat i się go uczą. Zabawa poprzez ruch i ruch poprzez zabawę jest dla dzieci bardzo bliski i naturalny. Niestety idąc do szkoły dzieci często spędzają zbyt dużo czasu w pozycji siedzącej a ruch na tym etapie przegrywa z bezruchem. Brak ruchu i monotonia pozbywa dzieci ich naturalnej ciekawości czyli głównego motoru uczenia się. Fakt ten został już dostrzeżony stąd wzrosła popularność alternatywnych systemów pedagogicznych jak Montessori, Walderofskie czy takie, które „podążają” za dzieckiem i wspierają jego potencjał.
Zajęcia jogi w placówkach edukacyjnych okazują się świetną alternatywą dla „siedzących” zajęć lekcyjnych, wypełniając braki edukacji tradycyjnej. Zajęcia jogi dla dzieci to nie tylko ćwiczenia fizyczne to także edukacja ku świadomemu odczuwaniu emocji, zajęcia rozwijające kreatywność, koncentrację i uważność oraz świadomość ciała. Podam kilka przykładów jak poszczególne elementy zajęć jogi dla dzieci wpływają na ich rozwój i naukę.

Opowiadanie historii, bajek podczas relaksacji, gdy umysł jest otwarty a ciało odpoczywa, pomaga dzieciom rozwijać umiejętność czytania i pisania.
Uczestnictwo w zabawnych, inspirujących zajęciach zwiększa poziom kreatywności, co pozwala na twórcze i nieszablonowe rozwiązywanie problemów i wyzwań życiowych.
Połączenie ruchu z oddechem to jedna z najważniejszych części zajęć, która wyróżnia jogę od innych aktywności fizycznych.
Poprzez wykonywanie ćwiczeń fizycznych opartych na jodze, dzieci zwiększają samoświadomość ciała, co ostatecznie sprzyja zdrowemu trybowi życia, o który teraz tak bardzo walczymy.
Wspólna ćwiczenie i „podróż” z innymi małymi joginami (w parach czy grupie) to praktyka zdobywania nieocenionych umiejętności w pracy zespołowej. Dająca możliwość dzielnie się i dbania o siebie nawzajem bo na zajęciach nie ma elementów rywalizacji czy wyścigów. Dzieci mają okazję sprawdzenia się w roli lidera (np. prowadząc element zajęć) czy wchodząc w poszczególne role (uczestnika, inicjatora) uczyć się elastyczności w działaniu.
Regularne zajęcia jogi pozwalają ukształtować w dziecku systematyczność, dyscyplinę i konsekwencję. Pokonywanie stopniowych trudności (np. w asanach) będą widoczne dopiero, gdy na zajęcia będziemy przychodzić regularnie. Cechy te, kształtowane dzięki jodze utrwalają się i dają widoczne rezultaty w innych dziedzinach życia oraz nauce.